Lại nhớ mùa lũ tháng 10.1995, ở miền Tây Nam bộ. Trong ráng chiều phủ xuống cánh đồng xã Tân Công Chí (H.Tân Hồng, Đồng Tháp), chúng tôi ngồi trên gò Bắc Trang nước lên xâm xấp, ông lão tên Sáu Lến 73 tuổi, nướng trui mấy con cá lóc, lật đi lật lại rồi khề khà kể câu chuyện lũ đồng bằng. Đó là bài học nhập môn quý giá để chúng tôi hiểu về lũ, phù sa, tôm cá và cây lúa miệt châu thổ. Lão nông nói: "Bầy cá này, nếu thiếu lũ chắc cũng hiếm đi. Đã bao năm nay, đồng bào chấp nhận lũ và sống với lũ. Như cái gì đó tự nhiên vậy thôi. Các chú thử coi, đồng bằng mà thiếu lũ thì làm chi có con cá cây lúa mà sống?". Câu nói ấy, mãi gần ba chục năm sau, chứng nghiệm cho một hiện tình khó cãi, khi miền Tây ngày càng thiếu lũ. Và miếng cá được ăn kèm với ly rượu đế phảng phất hương lúa miền Tây ông già đưa cho, gần như mãi ám ảnh tôi, không phải bởi vị tự nhiên của cá lóc đồng trong chiều xuống khi mặt ruộng ngập lũ, mà tự nó nói lên quá nhiều điều!hoàng tỷ của ta không dễ ghẹo